دانشجویان مهندسی مکانیک شهرکرد

ساکنان شهر کنز کوئینزلند استرالیا این هفته شاهد پوشاندن خورشید توسط ماه خواهند بود.

این کسوف کامل روز چهارشنبه 14 نوامبر ( 24 آبان ماه) به وقت محلی رخ می دهد.

پس از این کسوف خورشیدی در استرالیا دو رویداد خورشیدی دیگر نیز در سال 2013 رخ می دهد. روز 10 می سال 2013 براساس پیش بینی دانشمندان خورشید در این منطقه به مثابه یک حلقه آتش به نظر می رسد و این رویداد از استرالیا، پاپوآ گینه نو و جزایر گیلبرت رخ می دهد و یک کسوف هیبریدی که ترکیب کسوف حلقوی و کسوف خورشیدی کامل است نیز در روز 3 نوامبر سال 2013 رخ می دهد که از کشورهای گابون، کنگو، اوگاندا، کنیا، اتیوپی و سومالی قابل مشاهده است.

خورشیدگرفتگی یا کسوف وقتی رخ می‌دهد که سایه ماه بر بخشی از زمین قرار گیرد و در نتیجه از دید قسمت‌هایی از کره زمین، قرص ماه روی قسمتی از قرص خورشید را بپوشاند. این پدیده هر 35 سال و در مناطق مداری هر 37 سال یکبار روی می دهد و هر فرد در طول عمر خود در ناحیه خود می‌تواند تا دو بار آن را ببیند.

این پدیده هنگامی رخ می‌دهد که زمین و ماه و خورشید به ترتیب در یک خط راست یا تقریباً در یک خط راست قرار بگیرند و این شرایط تنها در زمان ماه نو ممکن است برقرار گردد. گرفتگی کامل خورشید را باید یکی از منظره‌های بسیار زیبا و در عین حال ترسناک طبیعت دانست.

مردم در زمان‌های قدیم از گرفتگی خورشید می‌ترسیدند، چرا که در ابتدا علت گرفتگی را نمی‌دانستند و خیال می‌کردند که ممکن است خورشید برای همیشه ناپدید شود.

اما امروزه جنبه علمی این پدیده به خوبی شناخته شده ‌است و به همین خاطر به غیر از تماشای زیبایی ظاهری آن، استفاده‌ های علمی هم از این پدیده صورت می گیرد.

در زمان خورشید گرفتگی و به خصوص در خورشید گرفتگی کلی، امکان انجام بررسیهای علمی خاصی روی بعضی از مسائل علمی فراهم می شود که در مواقع دیگر عملاً غیر ممکن است و همین مطلب ارزش علمی این پدیده را بالا می ‌برد.

مدتها پیش از آنکه گرفتگی رخ دهد برنامه ریزی دقیقی صورت می‌گیرد، تا چندین هیئت در مسیر گرفت مستقر شوند.

حتی برخی از گروههای پژوهشگر در حالی که دستگاهها را در هواپیما جای می ‌دهند، مطالعات خود را هنگام پرواز انجام می ‌دهند. آنها با این روش می ‌توانند از مزاحمت ابرها به دور باشند و نیز با پرواز هواپیما، مسیر سایه ماه را دنبال کنند. از این رو به مدت مشاهده گرفتگی چندین دقیقه افزوده می‌شود.

وقتی ماه قرص خورشید را می ‌پوشاند لایه‌های خارجی جو خورشید را می ‌توان رصد کرد. با پدیدار شدن ستاره‌ ها می‌توان انحنای فضا - زمان را اندازه گیری کرد با محاسبه زمان تماس اول ماه با خورشید می ‌توان به جزئیاتی در حرکت مداری ماه و زمین پی ‌برد و همچنین می‌توان ستارگان دنباله‌ داری را که در حضیض هستند بررسی کرد.

در قرن اخیر مهمترین سنجشهای خورشید گرفتگی اندازه گیری مکان ستاره‌های قابل روئیت در اطراف خورشید و تأیید تجربی نسبیت عام انیشتین است. نسبیت عام پایه کهکشان ‌شناسی نوین است. امروزه گرفتگی کامل، برای اخترشناسان فرصت گرانبهایی است تا بخش‌های کم نورتر تاج خورشید و نیز لایه فام سپهر را مطالعه کنند.